Mặc dù là người lãnh đạo công ty của gia đình từ năm 2009, nhưng Akio Toyoda vẫn là một bí ẩn lớn đối với giới kinh doanh ôtô. Song, có một điều khá rõ rằng triết lý tạo niềm vui trong kinh doanh xe hơi của ông đang cho thấy tác dụng của nó.
Một số người chỉ coi Akio là người cổ vũ cho Toyota Motor, một người đàn ông vui nhộn đại diện cho một công ty đang phải vật lộn với nhiều sóng gió trong vài năm qua. Những người chỉ trích ông cho rằng Toyota Motor vẫn còn nằm dưới sự kiểm soát của các quan chức tẻ nhạt quan niệm rằng ôtô nên mang vẻ bề ngoài của một cục đất sét vô hại. Trong khi đó, khiếu hài hước của Akio hầu như không có ích gì cho hoạt động của doanh nghiệp.
Chủ tịch Akio Toyoda là người lãnh đạo tạo ra sự thay đổi văn hóa tại hãng xe lớn nhất thế giới, với triết lý tập trung vào sản xuất những chiếc xe mà mọi người “muốn” sở hữu , chứ không phải là “nên” sở hữu.
Song ngược lại, một số lượng ngày càng tăng các nhà quan sát lại coi Chủ tịch Akio Toyoda là người lãnh đạo tạo ra sự thay đổi văn hóa tại hãng xe lớn nhất thế giới, với triết lý tập trung vào sản xuất những chiếc xe mà mọi người “muốn” sở hữu , chứ không phải là “nên” sở hữu. Theo một nghĩa nào đó, ông đang truyền cảm hứng cho cả công ty bằng niềm đam mê xe của mình. Nhờ vậy, ông đã châm ngòi cho một cuộc cách mạng trong thiết kế, kỹ thuật và đánh thức dòng xe Lexus bị ngủ quên.
Có một điều chắc chắn rằng Akio đang tận hưởng công việc của mình. Không còn phải đối mặt với những nhiệm vụ như xuất hiện trước Quốc hội để xin lỗi về sự cố tăng tốc ngoài ý muốn, ông đang khiến người ta có ấn tượng rằng điều hành một hãng xe nhẹ nhàng như một cuộc dạo bộ trên bãi biển. Ông đã gây chú ý khi xuất hiện tại một bài phát biểu cho sinh viên trường Đại học Meiji ở Nhật Bản với chiếc quần kaki xắn cao và đi một chiếc chiếc xe đạp điện. Trên một blog có viết: “Ông ta xuất hiện … ăn mặc như là mới đột kích vào một cửa hàng bonobo và cố gắng khiến những người trẻ tuổi hào hứng trở lại với những chiếc xe”.
Akio chỉ muốn vui thú, như ông nói với Automotive News gần đây: “Tôi luôn luôn đề cập đến hai điều: Hãy tạo ra những chiếc xe tốt hơn. Nhưng nếu nó không mang lại niềm vui thì đó không phải là một chiếc xe”. Có vẻ như mang lại “niềm vui” không phải là một tiêu chuẩn xác lập cho một vị chủ tịch của một hãng xe lớn. Song, những điều Akio làm dường như đang có tác dụng. Toyota đang vượt qua các vấn đề của những năm qua như thu hồi xe, kiện tụng, thảm họa thiên nhiên và đạt được các thành tích đáng kể:
• Toyota tiếp tục duy trì vị trí nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới trong 3 quý đầu năm 2013, vượt xa General Motors và Volkswagen, mặc dù khoảng cách đang dần thu hẹp. Trong tháng 9, doanh số bán xe toàn cầu của hãng tăng 6,3% lên 832.000 chiếc. Năm nay, hãng sẽ bán ra gần 10 triệu chiếc xe hơi và xe tải – một kỷ lục chưa từng thấy tại bất kỳ hãng xe nào.
• Toyota dự kiến sẽ đạt lợi nhuận 26 tỷ USD trong năm tài chính 2014 kết thúc vào ngày 31/03 tới – một kỷ lục khác – một phần nhờ đồng yên rẻ và lượng xuất khẩu sang Mỹ tương đối cao.
• Dù gặp phải sự cạnh tranh mạnh hơn từ Ford và Volkswagen nhưng Toyota vẫn giữ được thị phần 14,4% tại thị trường Mỹ. Hãng đã đầu tư hơn 2,1 tỷ USD vào Bắc Mỹ trong 2 năm qua và mở rộng công suất lên 9 lần.
• Toyota vẫn dẫn đầu thế giới về dòng xe hybrid và có kế hoạch giới thiệu 15 mẫu xe xăng-điện mới vào năm 2015. Cũng trong năm này, hãng sẽ giới thiệu chiếc xe chạy bằng pin đầu tiên.
Akio dành nhiều thời gian đến những nơi mà ông có thể tạo ra nhiều thay đổi. Với sở thích cá nhân với Lexus, ông đã bổ nhiệm một người Mỹ để mở rộng thương hiệu xe ra toàn cầu và đích thân đưa ra các đề xuất về thiết kế và đặc điểm của từng mẫu xe. Một biên tập viên kỳ cựu của Automotive News so sánh những đóng góp của ông với vai trò của Steve Jobs tại Apple. “Những gì ông mang đến cho Lexus là một danh tiếng không dễ gì có được của người tạo động lực cho thương hiệu, một người am hiểu được động lực và vấn đề trong việc điều khiển xe và một phong cách hết sức riêng”.
Dấu ấn của Akio hiện rõ trong chiếc Corolla 2014, thế hệ thứ 11 của dòng xe bán chạy nhất trong lịch sử. Chiếc Corolla được thiết kế lại này có phần đầu táo bạo hơn và trần nhô lên về phía sau – các đặc điểm thường thấy trên dòng xe sedan thể thao cao cấp – và một số phiên bản được trang bị tay lái bọc da. Toyota đã bán được khoảng 23.000 chiếc Corolla tại Mỹ trong tháng 9, khiến nó trở thành chiếc xe phổ biến đứng thứ 7 trên thị trường. Akio cũng là động lực chính đằng sau chiến lược kiến trúc toàn cầu mới của Toyota (TNGA) nhằm chuẩn hóa hoạt động sản xuất và giảm chi phí xuống 30%.
Sự phát triển xa hơn nữa của Toyota bị hạn chế bởi sự trì trệ trong thị trường nội địa của Nhật Bản, nơi có dân số đang già đi và những người trẻ tuổi không có nhiều quan tâm đến xe cộ. Nhưng nó có khả năng mở rộng ở Trung Quốc, một thị trường mà nó chưa thật sự khai thác và doanh số bán hàng sụt giảm gần đây bởi tâm lý chống Nhật khởi nguồn từ vụ tranh chấp lãnh thổ. Toyota chỉ kỳ vọng bán ra 900.000 chiếc xe tại Trung Quốc trong năm nay, so với 3,2 triệu chiếc đối với VW và 3 triệu chiếc với GM.
Trong khi Toyota có một tương lai tươi sáng ở châu Á và những nơi khác, Akio vẫn chưa đổ tiền vào đầu tư. Mặc dù ước tính tài sản cá nhân của ông đạt khoảng 1 tỷ USD, tiền lương năm 2012 của ông chỉ có khoảng 1,9 triệu USD – một phần rất nhỏ so với thu nhập của lãnh đạo một số hãng xe khác. Chính vì vậy, ông tự xưng là “vị giám đốc điều hành hiệu quả nhất thế giới”. Và có thể ông đã đúng về điều này.
